ملات چیست؟ آشنایی با انواع ملات و کاربرد آن

ملات، چسب ساختمانی است که برای متصل کردن مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مخلوط، یک ماده خمیری شکل است که برای چسبندگی بین مصالح ساختمانی مختلف و همچنین ایجاد یک بستر مقاوم و اندود کاری سطوح خارجی و داخلی ساختمانی و بندکشی کاربرد دارد. این خمیر ساختمانی از دو جز اصلی تشکیل شده است که عبارت‌اند از؛ قسمت چسب این ترکیب که حجم کمی را به خود اختصاص داده و دیگری، پر کننده که حدود 80 درصد از حجم کلی را تشکیل داده است. به عنوان مثال، در ملات ماسه و سیمان، سیمان چسب و ماسه به عنوان پر کننده است. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا به این سوال پاسخ دهیم که ملات چیست و با جزئیات بیشتری از ملات آشنا شوید.

آنچه در این مطلب می‌خوانید... نمایش

اجزای تشکیل دهنده ملات

اصلی‌ترین اجزای تشکیل دهنده این خمیر ساختمانی شامل مواد چسبنده، سنگ‌دانه و آب میباشند. همچنین افزودنی‌های دیگری نیز وجود دارند که معمولا برای ایجاد خواص ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند که شامل موارد زیر می‌شوند:

رنگ دانه (برای دستیابی به رنگ ویژه)
مواد آب گریز (برای دوام ترکیب در برابر نفوذ آب)
مواد حباب زا (جهت دوام در برابر یخ زدگی)
مواد بهبوددهنده (جهت افزایش روانی و کارایی)

انتخاب نوع و میزان مواد چسباننده و سنگ‌دانه‌ها باید بر اساس ویژگی‌های ملات تازه و سخت شده انجام شود. وظیفه چسباننده، چسباندن ذرات سنگ‌دانه به یکدیگر است. چسباننده به دو نوع هیدرولیکی و غیر هیدرولیکی تقسیم بندی می‌شود.

از چسباننده هیدرولیکی می‌توان در خشکی و آب استفاده کرد ولی از چسباننده غیر هیدرولیکی فقط می‌توان در خشکی استفاده کرد. قدیمی‌ترین چسباننده هیدرولیکی، آهک هیدراته است که از سنگ آهک رس دار تولید می‌شود. در حال حاضر مهمترین چسباننده هیدرولیکی، سیمان است.

کاربرد ملات ساختمانی

ترکیب ماسه و سیمان به دلیل اینکه خواص متعددی ایجاد می‌کنند، دارای کاربردهای بسیار زیادی در پروژه‌های ساختمان سازی هستند. این خمیر ساختمانی دارای کاربردهای متنوع و زیادی است و می‌توان از آن در اکثر پروژه‌های عمرانی و ساختمانی بهره گرفت. در ادامه این مطلب از فروشگاه خانه سیمان، برخی از مهمترین کاربردهای این نوع خمیر ساختمانی را به شما معرفی می‌کنیم:

جهت پوشش بناهای مختلف

می‌توان از انواع ملات ساختمانی برای پوشش دهی بناهای مختلف استفاده کرد. در صورتی که در ساخت این ترکیب، از سیمان سفید استفاده شود، می‌توان از ترکیب به دست آمده در ساخت و پوشش دهی بناهای داخلی و خارجی ساختمان‌ها استفاده کرد. از این رو، اکثرا در مواقعی که نیاز به اجرای نما با ملات ماسه و سیمان است، از سیمان سفید استفاده می‌کنند.

چسبندگی بین آجرهای ساختمانی

یکی دیگر از مهمترین کاربردهای این خمیر ساختمانی، ایجاد چسبندگی بین آجرهای ساختمانی است. می‌توان با کمک ترکیب سیمان و ماسه، تمامی آجرهای ساختمانی را به یک دیگر متصل کرد و یک سازه با دوام و مقاوم برای ساختمان‌ها ایجاد کرد. البته در این بین، میزان قدرت چسبندگی این مخلوط برای ایجاد چسبندگی بین آجرهای ساختمانی دارای اهمیت بسزایی است. به صورتی که اگر میزان چسبندگی کم باشد، مقاومت آجر ها کاهش پیدا می‌کند.

ایجاد یک پوشش رویه

این خمیر ساختمانی می‌تواند به عنوان یک پوشش رویه با اشکال مختلف روی سازه‌های مختلف، آجرکاری‌ها و… مورد استفاده قرار بگیرد. این خمیر های ساختمانی می‌توانند به شکل‌های مختلف در بیایند و با ایجاد طرح‌های برجسته، باعث افزایش زیبایی یک سازه یا ساختمان شوند.

به عنوان محافظ آجر کاری در مسیرهای عبور فاضلاب و مواد شیمیایی

می‌توان از این مخلوط ساختمانی به عنوان محافظ آجر کاری در مسیرهایی که فاضلاب یا مواد شیمیایی رد می‌شوند، استفاده کرد. مخلوط ماسه و سیمان ضد سولفات باعث ایجاد یک ماده خاص می‌شود که می‌تواند در برابر شرایط جوی مختلف و همچنین مواد شیمیایی از خود مقاومت خوبی نشان دهد. از این رو، می‌توان از این ترکیب سیمانی، برای افزایش مقاومت سازه در مسیرهایی که فاضلاب یا مواد شیمیایی رد می‌شوند، بهره برد.

انواع ملات ساختمان

ملات های ساختمانی بر اساس نوع، سرعت خودگیری، ماده چسبنده، ماده پرکننده، کاربردها و… دارای انواع مختلفی هستند. در ادامه شما را با انواع این مخلوط و ویژگی‌های هر کدام به صورت کامل آشنا می‌کنیم. همچنین به شما پیشنهاد می‌کنیم که جهت کسب اطلاعات دقیق در خصوص قیمت سیمان سری به فروشگاه خانه سیمان بزنید.

ردیف	نوع ملات	ویژگی‌ها
1	ماسه سیمان	مقاومت و چسبندگی بالایی دارد و برای آجر کاری، کاشی کاری، سنگ فرش کردن و… مناسب است.
2	ماسه آهک	مقاومت کمی دارد و از این رو برای دیوارهای باربر گزینه مناسب نیست.
3	گچ	زود گیر است و کار با آن باید سریع‌تر انجام شود.
4	گچ و خاک	دیرگیر است و چسبندگی مناسبی دارد که کار با آن را راحت کرده است.
5	خاک و آهک (ساروج)	مقاومت خوبی در برابر آب دارد و اکثرا برای ساخت آب انبارها، حوض‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6	ماسه سیمان آهک (باتارد)	سریع سفت می‌شود و به همین خاطر باید سریعا پس از آماده شدن مورد استفاده قرار بگیرد.

ملات ماسه سیمان

این نوع خمیر ساختمانی، بهترین و معروف‌ترین نوع ملات ساختمانی به حساب می‌آید که دارای مقاومت و چسبندگی بسیار بالایی است و کار با آن راحت است. در این ترکیب از ماسه رودخانه شسته به عنوان پرکننده استفاده شده است ولی درصد اجزای تشکیل دهنده آن بسته به اینکه در آب و هوای گر مورد استفاده قرار می‌گیرد یا سرد، متفاوت است. از این ترکیب می‌توان برای آجر کاری، بندکشی، بتن مگر، بستن درز ها و… استفاده کرد.

ملات ماسه آهک

در این ترکیب، از ماسه به عنوان پرکننده و همچنین از آهک به عنوان چسباننده استفاده شده است. به همین خاطر، این نوع خمیر ساختمانی از مقاومت کمی برخوردار است و برای دیوارهای باربر نمی‌تواند گزینه مناسبی باشد. ماسه مورد استفاده در این ترکیب باید از نوع شسته نشده باشد تا چسبندگی آن بیشتر شود. از این ترکیب می‌توان در مواردی مثل کرسی چینی، سنگ کاری، مجاری آب و آب انبارها استفاده کرد.

پیشنهاد خواندن مقاله : دوغاب چیست؟

ملات گچ

این خمیر ساختمانی از دو جز آب و گچ تهیه می‌شود که در نازک کاری ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از خواص این ترکیب می‌توان به زودگیر بودن آن اشاره کرد که باید کار با آن سریع انجام شود. از این مخلوط به دلیل اینکه پس از ترکیب شدن با آب و هوا، از خود گرما تولید می‌کند، در آب و هوای سرد استفاده می‌کنند. از جمله اصلی‌ترین کاربردهای آن می‌توان به سفید کاری و تمیز کاری، گچ بری و نماسازی و… اشاره کرد.

ملات گچ و خاک

ترکیب گچ و خاک یکی دیگر از معروف‌ترین خمیرهای ساختمانی به حساب می‌آید که از خاک رس به عنوان پرکننده و از گچ به عنوان چسباننده تشکیل شده است. وجود خاک رس باعث دیر گیر شدن آن می‌شود و همچنین دارای چسبندگی مناسبی است که کار با آن را راحت کرده است. وجود خاک رس در این ترکیب باعث کاهش هزینه‌های آن شده است.

ملات خاک و آهک (ساروج)

اکثر بناهای سنتی و قدیمی در ایران زمین از این نوع ترکیب سیمان ساخته شده‌اند و ملات ساروج متعلق به معماری ایرانی است. در این مخلوط از خاک رس و همچنین اهک با نسبت 6 به 4 استفاده شده که باعث افزایش مقاومت آن در برابر آب شده است. از این ترکیب معمولا در ساخت آب انبارها، حوض‌ها، حمام‌ها و… استفاده می‌کنند.

ملات ماسه، سیمان آهک (باتار)

در این ترکیب، از ماسه ریز دانه به عنوان پرکننده و از سیمان فله و آهک به عنوان چسباننده و از آب نیز به عنوان روان کننده استفاده شده است. این نوع خمیر ساختمانی باید پس از آماده شدن به سرعت مورد استفاده قرار بگیرد، چرا که سریع سفت می‌شود. با افزایش آهک، کار با این ترکیب راحت‌تر می‌شود؛ البته میزان مقاومت آن نیز کاهش پیدا می‌کند!

نتیجه گیری

در این مطلب سعی کردیم تا شما را با یکی از مهمترین ترکیب‌های ساختمانی آشنا کرده و انواع آن را به شما معرفی کنیم. در تهیه این نوع از مخلوط‌های ساختمانی، نسبت مواد باید قبل از ترکیب محاسبه شود و همچنین از مواد اولیه مرغوب و با کیفیت استفاده شود، در غیر این صورت ترکیب نامرغوبی تولید می‌شود که می‌تواند در ابعاد بزرگ، خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد!

سوالات متداول